W obliczu rosnących cen wody i coraz częstszych okresów suszy, zbieranie wody deszczowej staje się nie tylko ekologicznym, ale i ekonomicznym rozwiązaniem dla właścicieli ogrodów. Systemy gromadzenia deszczówki takie jak zbiorniki na deszczówkę, pozwalają nie tylko na znaczne oszczędności, ale także na bardziej zrównoważone podejście do gospodarowania zasobami wodnymi. W tym artykule przyjrzymy się, jak efektywnie zbierać i wykorzystywać wodę deszczową.
Zbiorniki na deszczówkę: rodzaje i instalacja
Podstawowym elementem systemu zbierania wody deszczowej są odpowiednie zbiorniki. Zbiorniki typu mauzer (IBC) to popularne i praktyczne rozwiązanie ze względu na ich pojemność i łatwość transportu. Przykładowy ogrodnik w swoim systemie wykorzystuje dwa takie zbiorniki, każdy o pojemności 1000 litrów.
Przy instalacji zbiorników należy zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów:
- Stabilne podłoże – zbiorniki powinny być ustawione na wypoziomowanej, solidnej podstawie
- Dostępność – warto umieścić zbiorniki w miejscu umożliwiającym łatwe napełnianie konewek czy podłączenie węża ogrodowego
- Ochrona przed słońcem – aby zapobiec rozwojowi glonów, zbiorniki powinny być osłonięte przed bezpośrednim światłem słonecznym
Ogrodnik zdecydował się na umieszczenie zbiorników na specjalnie przygotowanej ramie stalowej, co podniosło je na odpowiednią wysokość, ułatwiając grawitacyjne rozprowadzanie wody po ogrodzie.
Systemy zbierania wody z dachów i rynien
Efektywny system zbierania wody deszczowej zaczyna się od dachu. Im większa powierzchnia dachu, tym więcej wody można zgromadzić. Ogrodnik wykorzystuje daszek o powierzchni 40 m² oraz dodatkowy dach o powierzchni 60 m², co znacznie zwiększa ilość zbieranej wody.
Kluczowym elementem systemu jest odpowiednie połączenie rynien ze zbiornikami. Warto rozważyć instalację:
- Łapaczy deszczu – pozwalają na kontrolowane odprowadzanie wody do zbiorników
- Filtrów – ograniczają ilość zanieczyszczeń dostających się do zbiorników
- Systemów przelewowych – zapobiegają przepełnieniu zbiorników podczas intensywnych opadów
Ekonomia i ekologia zbierania deszczówki
Inwestycja w system zbierania wody deszczowej może wydawać się początkowo kosztowna, jednak w dłuższej perspektywie przynosi wymierne korzyści. Analizując koszty przedstawione przez ogrodnika, możemy oszacować okres zwrotu inwestycji:
Koszty początkowe:
- Zbiorniki (2 x 350 zł): 700 zł
- Rama stalowa i materiały: 350 zł
- Akcesoria dodatkowe: 200 zł
- Łączny koszt: 1250 zł
Potencjalne oszczędności:
Przy założeniu, że zbiorniki napełniają się 12 razy w roku, co daje 24 m³ wody, oraz przy cenie wody 6,15 zł/m³, roczne oszczędności wynoszą około 147,60 zł. Oznacza to, że inwestycja zwróci się po około 8,5 roku.
Warto jednak pamiętać, że oprócz wymiernych korzyści finansowych, zbieranie deszczówki niesie ze sobą również korzyści ekologiczne:
- Zmniejszenie zużycia wody pitnej do celów ogrodniczych
- Ograniczenie spływu wody deszczowej do kanalizacji burzowej
- Naturalne nawadnianie roślin wodą o odpowiednim pH i temperaturze
Praktyczne zastosowania zebranej deszczówki
Woda deszczowa znajduje szerokie zastosowanie w ogrodzie i gospodarstwie domowym. Oto niektóre z możliwości jej wykorzystania:
W ogrodzie
Deszczówka jest idealna do podlewania roślin, gdyż jest miękka i nie zawiera chloru. Szczególnie docenią ją:
- Warzywa – zwłaszcza pomidory, ogórki czy papryka
- Kwiaty – zarówno te ogrodowe, jak i doniczkowe
- Drzewa owocowe – szczególnie w okresach suszy
W gospodarstwie domowym
Zebrana woda deszczowa może być wykorzystywana do:
- Spłukiwania toalet
- Prania (po odpowiedniej filtracji)
- Mycia samochodu czy narzędzi ogrodniczych
Warto pamiętać, że wykorzystanie deszczówki w domu może wymagać dodatkowej instalacji i filtracji, aby zapewnić odpowiednią jakość wody.
Konserwacja i utrzymanie systemu zbierania wody
Aby system zbierania wody deszczowej działał efektywnie przez lata, konieczna jest jego regularna konserwacja. Oto kilka kluczowych aspektów, o których należy pamiętać:
Czyszczenie zbiorników
Regularne czyszczenie zbiorników zapobiega rozwojowi glonów i bakterii. Ogrodnik zaleca coroczne opróżnianie i czyszczenie zbiorników, najlepiej przed sezonem zimowym. Można to zrobić używając biodegradowalnych środków czyszczących lub roztworu octu.
Konserwacja filtrów
Filtry, zarówno te w łapaczach deszczu, jak i w nakrętkach zbiorników, wymagają regularnego czyszczenia. Zapobiega to zablokowaniu przepływu wody i przedostawaniu się zanieczyszczeń do zbiorników. Zaleca się sprawdzanie i czyszczenie filtrów co najmniej raz w miesiącu, a częściej w okresach intensywnych opadów.
Ochrona przed zamarzaniem
W okresie zimowym należy zabezpieczyć system przed uszkodzeniami spowodowanymi przez mróz. Warto rozważyć opróżnienie zbiorników i rur przed nadejściem mrozów lub zastosowanie izolacji termicznej, jeśli planujemy korzystać z systemu przez cały rok.
Regularne przeglądy całego systemu, włączając rury, złączki i zawory, pozwolą na wczesne wykrycie i naprawę ewentualnych usterek, zapewniając długotrwałe i bezproblemowe funkcjonowanie instalacji.
Wnioski i perspektywy na przyszłość
Zbieranie i wykorzystywanie wody deszczowej to nie tylko sposób na oszczędności, ale przede wszystkim inwestycja w zrównoważony rozwój naszych ogrodów i gospodarstw domowych. Doświadczenia ogrodnika pokazują, że przy odpowiednim planowaniu i wykonaniu, system zbierania deszczówki może być efektywny i opłacalny.
Patrząc w przyszłość, możemy spodziewać się, że znaczenie systemów zbierania wody deszczowej będzie rosło. W obliczu zmian klimatycznych i rosnących cen wody, takie rozwiązania mogą stać się standardem w nowoczesnym budownictwie. Już teraz w wielu krajach europejskich istnieją programy wspierające instalację systemów zbierania deszczówki, a podobne inicjatywy zaczynają pojawiać się również w Polsce.
Warto zatem rozważyć implementację takiego systemu we własnym ogrodzie. Nawet niewielka instalacja może przynieść wymierne korzyści, zarówno dla naszego portfela, jak i dla środowiska. Pamiętajmy jednak, że kluczem do sukcesu jest odpowiednie zaplanowanie, wykonanie i regularna konserwacja systemu.
Zbieranie wody deszczowej to nie tylko praktyczne rozwiązanie, ale również wyraz naszej odpowiedzialności za środowisko naturalne. Każda kropla wody, którą oszczędzimy, przyczynia się do bardziej zrównoważonego gospodarowania zasobami wodnymi naszej planety.
